Nếu bạn quan tâm về vận tải hàng hóa, hẳn không còn xa lạ với cụm từ “hàng siêu trường siêu trọng”. Khác với các loại hàng thông thường, hàng siêu trường siêu trọng đòi hỏi phương án vận chuyển đặc biệt, tuân thủ nghiêm ngặt các quy định kỹ thuật và pháp lý. Vậy chính xác loại hàng này là gì, có đặc điểm gì nổi bật và quy trình vận chuyển ra sao? Cùng ToTTOT khám phá ngay trong bài viết dưới đây nhé!
1. Khái niệm hàng siêu trường siêu trọng
Hàng siêu trường siêu trọng – còn được gọi là hàng quá khổ, quá tải là những loại hàng hóa có kích thước hoặc trọng lượng vượt quá giới hạn cho phép của phương tiện vận tải đường bộ thông thường. Đây thường là các thiết bị công nghiệp, kết cấu thép, máy móc hạng nặng hoặc vật tư xây dựng lớn không thể tháo rời trong quá trình vận chuyển.
Tiếp theo, hãy cùng tìm hiểu khái niệm riêng của từng loại hàng:
1.1. Hàng siêu trường là gì?
Hàng siêu trường là khái niệm dùng để chỉ những loại hàng hóa có kích thước vượt quá giới hạn cho phép khi lưu thông trên đường bộ mà không thể tháo rời để vận chuyển từng phần. Đây thường là các loại máy móc, thiết bị công nghiệp hoặc kết cấu xây dựng lớn, yêu cầu phải được vận chuyển nguyên khối nhằm đảm bảo tính an toàn và chính xác.
Theo Điều 12 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT do Bộ Giao thông Vận tải ban hành, một kiện hàng được xếp vào nhóm “siêu trường” nếu khi xếp lên phương tiện vận chuyển, tổng thể tổ hợp (bao gồm hàng và phương tiện) có kích thước vượt quá các ngưỡng sau:
– Chiều dài: Trên 20 mét.
– Chiều rộng: Trên 2,5 mét.
– Chiều cao: Trên 4,2 mét (và trên 4,35 mét đối với xe chở container).
Trong thực tế, loại hàng này thường xuất hiện tại các công trình quy mô lớn như nhà máy, dự án điện gió, nhà máy nhiệt điện,… với yêu cầu vận chuyển những cấu kiện khổng lồ mà xe tải tiêu chuẩn không đáp ứng được.
1.2. Hàng siêu trọng là gì?
Trái ngược với hàng siêu trường, vốn nhấn mạnh vào kích thước, thì hàng siêu trọng lại là những loại hàng có trọng lượng lớn vượt tiêu chuẩn kỹ thuật của phương tiện giao thông thông thường. Đây cũng là nhóm hàng không thể tháo rời, cần được vận chuyển bằng thiết bị chuyên dụng và có quy trình kiểm soát nghiêm ngặt.
Căn cứ theo Thông tư 46/2015/TT-BGTVT, hàng siêu trọng là loại hàng hóa có trọng lượng từ 32 tấn trở lên nếu xét về tổng khối lượng. Tuy nhiên, khi xếp lên phương tiện thuộc đường sông, đường bộ, hàng hóa không thể tháo rời có khối lượng từ 20 tấn trở lên cũng được gọi là hàng siêu trọng.
Những loại hàng này thường bao gồm máy móc hạng nặng, thiết bị sản xuất công nghiệp, tua-bin, lò hơi, hoặc cấu kiện kim loại lớn,… đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa đơn vị vận chuyển, kỹ sư và cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn tuyệt đối trong quá trình di chuyển.
2. Phương tiện vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
2.1. Xe siêu trường siêu trọng là gì?
Xe siêu trường siêu trọng là loại phương tiện chuyên dụng để vận chuyển các loại hàng quá khổ, quá tải (Loại hàng có chiều dài trên 15m, chiều rộng trên 2.5m và chiều cao trên 3m, tải trọng trên 45 tấn). Chính vì đặc thù này, không phải bất kỳ loại xe nào cũng có thể vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng. Việc vận hành phương tiện cần phải được cấp phép lưu hành bởi cơ quan chức năng có thẩm quyền, đảm bảo đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật, an toàn giao thông và bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ.
Hiện nay, tùy thuộc vào từng loại hàng siêu trường siêu trọng mà sẽ lựa chọn loại xe chuyên chở riêng với kích thước và tải trọng phù hợp. Một số dòng xe chuyên dụng phổ biến trong lĩnh vực vận chuyển hàng siêu trọng có thể kể đến như: Xe mooc lùn, Xe mooc sàn, Xe moóc rút 30-52m, Trailer 8 trục, Trailer thủy lực 25 trục, Cà nông bẻ lái, Moóc tự lái.
Ngoài phương tiện, người điều khiển xe siêu trường siêu trọng cũng phải tuân thủ các điều kiện được quy định ghi trong Giấy phép lưu hành xe. Đồng thời trong một số trường hợp, xe siêu trường siêu trọng còn cần có đội hộ tống dẫn đường, đảm bảo an toàn cho cả người và hàng hóa khi lưu thông.
2.2. Phương tiện vận tải cần đáp ứng gì khi chở hàng siêu trường siêu trọng?
Để đảm bảo an toàn và tuân thủ quy định của pháp luật, chỉ những phương tiện đáp ứng đủ điều kiện về kích thước, trọng tải và an toàn kỹ thuật mới được phép chở hàng siêu trường siêu trọng. Căn cứ theo Điều 13, 14 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT, cụ thể như sau:
– Kích thước, trọng tải phù hợp với kiện hàng: Phương tiện chở hàng siêu trường siêu trọng phải có kích thước phù hợp với kiện hàng vận chuyển. Bên cạnh đó, phương tiện cũng phải đáp ứng đủ các tiêu chí theo các thông số được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe.
– Chạy đúng tốc độ quy định và thông báo kích thước, trọng lượng: Trong quá trình lưu thông, lái xe cần tuân thủ tốc độ do cơ quan chức năng quy định. Trước khi xuất phát, đơn vị vận chuyển phải kê khai chính xác trọng lượng, kích thước hàng hóa với cơ quan có thẩm quyền. Trong một số trường hợp phải bố trí thêm lực lượng chỉ dẫn giao thông để đảm bảo an toàn và hàng hóa được vận chuyển đúng tiến độ.
– Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường: Trước khi thực hiện vận chuyển hàng siêu trọng, phương tiện phải có đầy đủ giấy tờ kiểm định và không bị quá hạn. Đối với loại xe rơ mooc có đặc tính ghép nối, cơ quan đăng kiểm sẽ kiểm tra và ghi rõ nội dung “Được phép ghép nối các module với nhau” và phải có Giấy phép lưu hành xe do cơ quan có thẩm quyền cấp phép nhằm đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường.
2.3. Quy định về phương tiện chở hàng siêu trường siêu trọng lưu hành trên đường bộ
Khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng bằng đường bộ, các phương tiện và người điều khiển phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định pháp luật nhằm đảm bảo an toàn giao thông và bảo vệ kết cấu hạ tầng. Dựa theo Điều 11, 14 Thông tư 46/2015/TT-BGTVT và Khoản 9, Điều 1 Thông tư 35/2023/TT-BGTVT (có hiệu lực từ 01/02/2024), các xe siêu trường siêu trọng phải thực hiện:
– Phương tiện vận chuyển, chuyên chở hàng siêu trường siêu trọng theo thực hiện đúng các điều khoản sau:
+ Đảm bảo an toàn giao thông và công trình giao thông.
+ Tổ chức, cá nhân là chủ phương tiện vận chuyển hoặc thuê người lái xe khi lưu hành xe phải có đầy đủ các Giấy phép lưu hành xe quá khổ, quá giới hạn, xe quá trọng tải, xe bánh xích trên đường bộ do cơ quan có thẩm quyền cấp phép. Tổ chức, cá nhân phải tuân thủ đúng những quy định được nêu trong Giấy phép lưu hành.
+ Xe chở hàng chở quá kích thước của xe theo thiết kế nhà sản xuất hoặc vượt quá khối lượng hàng hóa cho phép ghi trong Giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường sẽ không được phép lưu thông trên đường bộ.
– Người điều khiển phương tiện, người vận tải, người thuê vận tải hoặc người điều khiển phương tiện được cấp Giấy phép lưu hành xe khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng trên đường bộ phải thực hiện các quy định ghi trong Giấy phép lưu hành xe; biện pháp cảnh báo, bảo đảm an toàn giao thông và tuân thủ chỉ dẫn của người hỗ trợ bảo đảm an toàn giao thông (nếu có); chỉ được chở 01 (một) đơn nguyên hàng siêu trọng.
– Các trường hợp phương tiện điều khiển cần có người hướng dẫn, hộ tống đường vận chuyển:
+ Khi xếp hàng hóa lên phương tiện điều khiển có một trong các kích thước bao (của tổ hợp phương tiện và hàng hóa xếp trên phương tiện) ngoài như sau: Chiều dài trên 20m, chiều rộng hơn 3m5.
+ Tại các vị trí công trình phải gia cường đường bộ.
– Tại các trường hợp khảo sát đường bộ:
+ Khi xếp hàng lên phương tiện chuyên chở có một trong các kích thước sau: chiều rộng lớn hơn 3m75 hoặc chiều dài lớn hơn 20m hoặc chiều cao lớn hơn 4m75 hoặc đối với đường cấp IV trở xuống hoặc đối với đường cấp III trở lên lớn hơn 30m.
+ Phương tiện điều khiển cơ giới đường bộ có tổng trọng lượng xe hoặc trục xe vượt quá khả năng khai thác đường bộ.
3. Quy định về vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
3.1. Đối với đơn vị vận chuyển
Đơn vị hay dịch vụ siêu trường siêu trọng phải đáp ứng một loạt yêu cầu pháp lý và kỹ thuật nhằm đảm bảo năng lực thực hiện và tính an toàn trong quá trình lưu thông:
– Đơn vị vận tải phải có giấy phép đăng ký kinh doanh hợp pháp, đồng thời đáp ứng đầy đủ các điều kiện kinh doanh vận tải đặc thù theo quy định của pháp luật hiện hành.
– Đơn vị vận chuyển cần có đội ngũ công nhân, lái xe chuyên nghiệp, được đào tạo bài bản, thành thạo lái xe siêu trường siêu trọng, có thể xử lý tốt các tình huống.
– Chủ động phối hợp tốt với các cơ quan chức năng nhằm đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông cũng như hàng hoá tại các công trình giao thông.
3.2. Đối với bên gửi hàng hoá
Để quá trình vận chuyển siêu trường siêu trọng diễn ra thuận lợi, an toàn và đúng pháp luật, bên gửi hàng cũng cần tuân thủ một số quy định bắt buộc như sau:
– Cung cấp đầy đủ thông tin cho đơn vị vận chuyển, bao gồm: địa điểm giao – nhận, trọng lượng thực tế hàng hóa và các yêu cầu kỹ thuật liên quan.
– Chịu trách nhiệm về thông tin trên nhãn hàng hóa, bao gồm: tên hàng, người gửi, người nhận, địa chỉ, thông số kích thước – khối lượng.
– Xử lý các vấn đề phát sinh liên quan đến hàng hóa trong quá trình vận chuyển.
3.3. Đối với việc cấp phép lưu hành
Bên cạnh đơn vị vận chuyển và bên gửi hàng, việc cấp phép lưu hành cũng được quy định nghiêm ngặt, cụ thể:
– Chỉ được phép lưu hành trên một số tuyến đường cụ thể, trong thời gian nhất định và trường hợp đặc biệt theo quy định của cơ quan chức năng.
– Không cấp phép cho phương tiện vận chuyển hàng quá khổ nhưng có thể tháo rời hoặc không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật khi lưu thông.
4. Thủ tục cấp giấy phép vận tải hàng siêu trường siêu trọng
Một trong những quy định khi vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng thì cá nhân, tổ chức vận tải phải có giấy phép lưu hành của Bộ GTVT. Vậy nên, thủ tục cấp giấy phép chở hàng siêu trường siêu trọng như sau:
– Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ xin giấy phép xe siêu trường siêu trọng ở Việt Nam rồi tiến hành gửi trực tiếp qua hệ thống bưu điện, hoặc nộp trực tiếp đến cơ quan cấp phép lưu hành xe đúng quy định Bộ GTVT.
– Bước 2: Phía cơ quan chức năng sẽ tiến hành thẩm định hồ sơ, kiểm tra thực tế. Trường hợp hồ sơ hợp lệ sẽ cơ quan thông qua việc chấp nhận hồ sơ và tiến hành xử lý. Nếu trường hợp hồ sơ không hợp lệ thì cơ quan sẽ trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do cụ thể.
– Bước 3: Cơ quan chức năng tiến hành cấp giấy chứng nhận vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng cho cá nhân, tổ chức theo đúng mẫu quy định tại các Phụ lục 3, Phụ lục 4 của Thông tư 46/2015/NĐ-CP.
* Lưu ý:
– Nhiều trường hợp cơ quan chức năng sẽ trực tiếp khảo sát đường bộ, quy cách xe chở hàng để đảm bảo đúng quy định tham gia giao thông hoặc gia cường đường bộ. Quá trình kiểm tra trong khoảng 2 ngày làm việc, kể từ thời điểm hồ sơ được tiếp nhận.
– Thời gian xem xét hồ sơ và cấp giấy phép chở hàng quá khổ không quá 2 ngày làm việc, kể từ thời điểm nhận được báo cáo kết quả khảo sát và đủ điều kiện xe lưu hành an toàn.
5. Mức phạt khi chở hàng siêu trường siêu trọng sai quy định
Trong trường hợp vi phạm các quy định liên quan đến vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng, người điều khiển phương tiện sẽ bị xử phạt theo Điều 25 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP như sau:
| STT | Lỗi vi phạm | Mức phạt |
| 1 | Chở hàng siêu trường, siêu trọng không có báo hiệu kích thước của hàng theo quy định. | Phạt từ 02 – 03 triệu đồngTước GPLX từ 01 – 03 tháng |
| 2 | Không thực hiện đúng quy định trong Giấy phép lưu hành, trừ các hành vi nêu ở mục 3, 5, 6, 7. | Phạt từ 02 – 03 triệu đồngTước GPLX từ 01 – 03 tháng |
| 3 | Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng kích thước bao ngoài của xe (sau khi đã xếp hàng lên xe) vượt quá quy định trong Giấy phép lưu hành. | Phạt từ 08 – 10 triệu đồngTước GPLX từ 02 – 04 tháng |
| 4 | Chở hàng siêu trường, siêu trọng không có Giấy phép lưu hành hoặc có Giấy phép lưu hành nhưng đã hết giá trị sử dụng hoặc sử dụng Giấy phép lưu hành không do cơ quan có thẩm quyền cấp. | Phạt từ 13 – 15 triệu đồngTước GPLX từ 02 – 04 thángTịch thu Giấy phép lưu hành |
| 5 | – Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng tổng trọng lượng (sau khi đã xếp hàng lên xe) vượt quá quy định trong Giấy phép lưu hành. – Chở hàng siêu trường, siêu trọng có Giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng đi không đúng tuyến đường/chở không đúng loại hàng quy định trong Giấy phép lưu hành. | Phạt từ 13 – 15 triệu đồngTước GPLX từ 02 – 04 tháng |
*Lưu ý: Ngoài việc bị áp dụng hình thức xử phạt, nếu hành vi vi phạm gây ảnh hưởng, hư hại cầu, đường người vi phạm còn buộc phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu theo quy định.
6. Cách quy đổi trọng lượng tính cước vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng
Tương tự như các loại mặt hàng khác, hàng siêu trường siêu trọng cũng có những cách quy đổi trọng lượng riêng để từ đó lấy căn cứ tính giá cước. Cụ thể:
– Đối với hàng hóa có thể tích ≤ 1,5 m³: Quy đổi trọng lượng cước vận chuyển là trọng lượng thực tế chuyên chở (kể cả bao bì).
– Đối với hàng hóa có thể tích > 1,5 m³: Quy đổi trọng lượng tính cước vận chuyển theo công thức 1,5 m³ trọng lượng hàng được quy thành 1 tấn.
*Lưu ý về cước vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng:
– Tấn là đơn vị trọng lượng dùng để tính cước, và thường được làm tròn: nếu nhỏ hơn 0,5 tấn thì bỏ qua, nếu từ 0,5 tấn trở lên thì được tính là 1 tấn.
– Kilomet (km) là đơn vị khoảng cách được dùng để tính cước, và cũng được làm tròn (nếu nhỏ hơn 0,5 km thì bỏ qua, nếu từ 0,5km trở lên thì được tính là 1km).
7. Lợi ích của dịch vụ vận tải hàng siêu trường siêu trọng
7.1. Tối ưu chi phí và tiết kiệm thời gian vận chuyển
Xe siêu trường siêu trọng được thiết kế để chịu tải lớn, vận hành bền bỉ trên quãng đường dài và trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Nhờ khả năng chuyên chở hàng hóa lớn, doanh nghiệp có thể giảm số chuyến, từ đó giảm thiểu chi phí nhiên liệu, nhân công và rút ngắn thời gian giao nhận. Từ đó tối ưu chi phí tốt hơn và cải thiện năng suất logistics.
7.2. Đảm bảo an toàn cho hàng hóa đặc thù
Với những kiện hàng có kích thước và trọng lượng “khủng” như máy móc công nghiệp, thiết bị năng lượng, kết cấu thép,… việc sử dụng xe chuyên dụng từ dịch vụ siêu trường siêu trọng sẽ giúp giữ nguyên hiện trạng hàng hóa. Bên cạnh đó, phương tiện này còn được trang bị hệ thống gia cố, chống rung lắc và phân bổ tải trọng thông minh, đảm bảo an toàn trong suốt quá trình vận chuyển.
7.3. Hỗ trợ cứu hộ phương tiện khác khi gặp sự cố
Với kích thước đồ sộ cùng tải trọng lên đến 45 tấn, xe siêu trường siêu trọng không chỉ dùng để vận chuyển hàng hóa mà còn có thể hỗ trợ cứu hộ cho xe tải, xe container hoặc các phương tiện khác khi gặp trục trặc trên đường. Nhờ khả năng chuyên chở vượt trội, loại xe này góp phần rút ngắn thời gian xử lý sự cố, hạn chế ùn tắc giao thông và giảm thiểu thiệt hại cho chủ phương tiện.
8. Quy trình vận chuyển hàng siêu trường siêu trọng chuyên nghiệp
Vận chuyển hàng siêu trọng siêu trường không chỉ đòi hỏi năng lực kỹ thuật mà còn cần một quy trình bài bản, chuyên nghiệp và phối hợp nhịp nhàng giữa các khâu. Cụ thể như sau:
– Bước 1: Tiếp nhận đơn hàng
Khách hàng cung cấp các thông tin cơ bản về lô hàng, bao gồm:
– Loại hàng hóa.
– Quy cách hàng hóa (số lượng, kích thước, trọng lượng).
– Địa điểm nhận và giao hàng.
– Hình ảnh hoặc bản vẽ của kiện hàng.
– Tuyến đường dự kiến vận chuyển.
– Thỏa thuận về thời gian vận chuyển và giao nhận hàng.
– Bước 2: Khảo sát đánh giá
Đội ngũ chuyên viên sẽ tiến hành khảo sát tuyến đường dự kiến nhằm phát hiện các yếu tố có thể ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển. Đồng thời, xác minh và đánh giá chính xác kích thước, trọng lượng hàng hóa để đảm bảo tính khả thi và đưa ra giải pháp vận tải hiệu quả.
– Bước 3: Lập phương án vận chuyển
Dựa trên kết quả khảo sát, nhân viên sẽ tư vấn về kế hoạch vận chuyển hàng và cách thức sắp xếp hàng lên xe. Đối với hàng dễ hư hỏng, sẽ có hướng dẫn đóng gói phù hợp để bảo vệ hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển.
– Bước 4: Thỏa thuận và ký kết hợp đồng
Hai bên thống nhất về giá cước và các điều khoản vận chuyển, sau đó tiến hành ký kết hợp đồng.
– Bước 5: Triển khai vận chuyển
Phương tiện được điều động đến điểm nhận hàng đúng theo lịch trình đã cam kết trong hợp đồng, tiến hành bốc xếp và bắt đầu hành trình vận chuyển.
– Bước 6: Bàn giao và nghiệm thu
Sau khi đến điểm giao, hàng hóa được kiểm tra, nghiệm thu kỹ lưỡng để đảm bảo đúng số lượng, chất lượng và tình trạng trước khi hoàn tất thủ tục bàn giao cho khách hàng.
Trên đây là nội dung giải thích về khái niệm hàng siêu trường siêu trọng, những quy định liên quan cũng như quy trình vận chuyển loại hàng này mà ToTTOT muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng bài viết đã mang đến nhiều thông tin hữu ích. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp vận tải phù hợp, đừng ngần ngại liên hệ với ToTTOT để được tư vấn chi tiết.
